Jaki dysk SSD do laptopa lub komputera wybrać?

Dysk do laptopa to ważna rzecz. Jeśli planujesz pożegnać się wreszcie ze starym dyskiem talerzowym (HDD), ale nie wiesz, jaki dysk SSD do laptopa wybrać podpowiadamy, na które parametry warto zwrócić uwagę.

Dysk SSD to obecnie standard zarówno w laptopach jak i komputerach stacjonarnych. Chcąc jednak zakupić dodatkowy dysk do naszego obecnego sprzętu, bądź wymienić stary dysk talerzowy na SSD, stajemy przed dość skomplikowanym wyborem. Jak zatem dobrać dysk ssd do laptopa?

Jeśli interesują was stare dyski, tutaj możecie sprawdzić, jak działa dysk HDD.

Jaki dysk SSD do laptopa i komputera stacjonarnego? Na co zwrócić uwagę?

Choć pierwszym kryterium, jakie przychodzi na myśl, jest pojemność nośnika, w rzeczywistości mamy do rozważenia zdecydowanie więcej kwestii. Powinniśmy zwrócić uwagę między innymi na rodzaj podłączenia, typ zastosowanej kości, a wreszcie protokoły komunikacji dysku z naszym komputerem. W tym artykule postaram się omówić najważniejsze parametry i wytłumaczyć wszystko krok po kroku, tak aby nieco pomóc przy wyborze.

Zacznijmy od dostępnych rodzajów połączeń dysków twardych.

Dysk SSD ze złączem SATA

Mają one zwykle rozmiar standardowego dysku 2,5 cala. Złącze to ma przepustowość do 6Gb/s, a realnie dyski wykorzystujące ten interfejs mogą pochwalić się prędkościami odczytu i zapisu w okolicach 550MB/s. 

Przez długi czas złącze SATA należało do najpopularniejszych. Znajdziemy je m.in. w Lenovo Ideapad B575E czy Lenovo ThinkPad X270, jednak w najnowszych modelach laptopów nie są już stosowane.  

Dysk SSD ze złączem mSATA

Jak nazwa może sugerować, jest to wersja mini interfejsu SATA. Charakteryzuje się on taką samą przepustowością, więc dyski korzystające z takiego rozwiązania pozwalają na osiągnięcie podobnych prędkości. Producenci często decydują się na wybór takiego nośnika w przypadku laptopów ze względu na oszczędność miejsca. Obecnie nie są już raczej wykorzystywane. Spotkamy je przede wszystkim w starszych modelach laptopów, np. ThinkPad X220 i X 230, czy IdeaPad Y580.

Dysk SSD ze złączem M.2

Jest to kolejny typ złącza, który możemy znaleźć zarówno w laptopach jak i komputerach stacjonarnych. W zależności od implementacji producenta złącze M.2 może korzystać z magistrali PCIe oraz protokołu NVMe. W odróżnieniu dysków pomagają wcięcia na złączu dysku (MB-Key w przypadku dysków SATA, a M-Key w przypadku dysku NVMe). 

Należy pamiętać również o tym, że dyski korzystające ze złącza M.2 mogą mieć różne rozmiary. Warto wcześniej przed zakupem upewnić się, jaki dysk będzie pasował do naszego urządzenia. Jest to szczególnie istotne, gdy planujemy kupić taki dysk do naszego laptopa. Komputery stacjonarne zwykle dają więcej możliwości i często pozwalają na montowanie różnych rozmiarów dysku. W przypadku użycia protokołu NVMe i interfejsu PCIe 4.0 nośnik jest w stanie uzyskać prędkości odczytu na poziomie 5000 MB/s. 

Te typy złącza najczęściej znajdziemy w nowych modelach laptopów z serii ThinkPad, m.in. ThinkPad X1 Extreme i Carbon. 

Dyski ze złączem PCIe

Jest to ostatnie złącze wykorzystywane do podłączania współczesnych SSD. Stosuje się je wyłącznie w komputerach stacjonarnych oraz serwerach. Takie dyski przeznaczone są dla osób, które nie posiadają w swoich płytach głównych złącza M.2 a chciałby uzyskać większe prędkości. Zdecydowanie droższe warianty skierowane są głównie do profesjonalistów, którzy chcą przyspieszyć swoje stacje robocze. Nośniki korzystające z tego złącza potencjalnie mogą osiągać pełne transfery PCIe 3.0 x16, czyli rzędu 16000 GB/s. Oczywiście w praktyce dyski te zwykle korzystają z PCIe 3.0 x4, co pozwala im na osiągnięcie prędkości rzędu 3200 MB/s. 

Kości pamięci w dyskach SSD

Drugim parametrem, który należy wziąć pod uwagę są kości. Przeczytaj nasz artykuł, jeśli chcesz dowiedzieć się, jak one działają. Dyski SSD wykorzystują różne rodzaje kości, w których przechowywane są dane.
Można tu wyróżnić następujące typy:

1. SLC (single level cell)
2. MLC (multi level cell)
3. TLC (triple level cell)
4. QLC (quad level cell)

Rodzaj wybranych przez producenta kości ma wpływ na wydajność oraz trwałość dysku. Wszystko sprowadza się do tego, ile zer i jedynek jest przechowywanych w jednej komórce pamięci. W przypadku kości SLC są one w stanie w jednej komórce przechować tylko jedną wartość binarną. W przypadku MLC dwie i tak dalej. Im więcej bitów jesteśmy w stanie zmieścić w jednej komórce, tym większą pojemność uzyskujemy przy jednoczesnym obniżeniu lub zachowaniu tych samych kosztów. Problemem jest jednak to, że każda komórka w kości pamięci ma z góry ograniczoną ilość zapisów, co w efekcie może przełożyć się na niższą żywotność takiego nośnika.

W poniższej tabelce pokazujemy, jakie dyski można zamontować w kolejnych modelach laptopów z serii ThikPad X. Na tym przykładzie możecie również przy okazji zobaczyć, jak zmieniały się typy wykorzystywanych połączeń na przestrzeni ostatniej dekady. 

Dysk SSD do laptopa Lenovo?
Indywidualne potrzeby i możliwości

Jak widać, temat dysków SSD jest dość obszerny. Zwykłemu użytkownikowi, chcącemu wymienić dysk w swoim laptopie, polecałbym więc skorzystać z dysku na złącze M.2. Jest to bardzo wygodny sposób podłączania dysków. Wszystko zależy jednak oczywiście od indywidualnych wymagań i budżetu, jaki możemy przeznaczyć na zakup nośnika. Jeśli nie zależy nam na najwyższej prędkości, możemy zdecydować się na nieco wolniejszy dysk wykorzystujący protokół SATA. Nie spełnią one jednak wymagań użytkowników, którzy potrzebują dodatkowej prędkości transferu plików. Wówczas zdecydowanie lepiej sprawdzi się nośnik korzystający z protokołu NVMe. Natomiast w przypadku nieco starszych laptopów i komputerów do naszej dyspozycji pozostają dyski na interfejs SATA.

Jeśli znajdziesz już odpowiedni dysk, przeczytaj artykuł, w którym podpowiadamy, jak dołożyć dysk SSD w wybranych modelach laptopów z serii ThinkPad.