Opakowania ekologiczne – z czego i jak powstają

Może się wydawać, że opakowania ekologiczne niewiele odróżnia od mniej zrównoważonych zamienników. Obydwa warianty cechuje funkcjonalność i możliwie jak najniższa cena. Jednak w dobie narastających zanieczyszczeń potrzebne są nam rozwiązania przyjazne środowisku. 

Czym są opakowania ekologiczne? 

Ekologiczne opakowania są funkcjonalne i ekonomiczne.

Standardowe opakowanie powinno chronić sprzedawany produkt przed zabrudzeniem czy uszkodzeniem, ponieważ jego zadaniem jest zmniejszyć ilość strat poniesionych przy produkcji i podczas dystrybucji. Jego cena musi być przystępna, a jego atrybuty nie powinny podnosić kosztów sprzedaży.

Aby opakowanie mogło zostać uznane za ekologiczne, musi jednak być czymś więcej. Jego głównym zadaniem będzie pozostawienie jak najmniejszego śladu środowiskowego. Zastanówmy się, co to oznacza.

Opakowanie o niskim wpływie środowiskowym

Na opakowanie o niskim wpływie środowiskowym składają się trzy elementy – odpowiedzialna produkcja, zrównoważone użytkowanie i ekologiczna utylizacja. 

Odpowiedzialna produkcja zakłada małe zużycie energii i zasobów naturalnych potrzebnych do wytwarzania materiałów na opakowania. Ekologiczna utylizacja odnosi się do możliwości ponownego użycia tych opakowań, przetworzenia lub łatwego kompostowania materiałów, z których są one wykonane. 

Czy materiały naturalne zawsze będą bardziej ekologicznym wyborem? Niekoniecznie. TUTAJ więcej informacji na ten temat.

Materiały naturalne są bardziej zrównoważone i pomagają walczyć m.in. z plastikowym zanieczyszczeniem, problemem, który musimy rozwiązać jak najszybciej.

Opakowanie biodegradowalne

Jednak lepszym wyborem niż jakikolwiek materiał nowo wyprodukowany zawsze będzie materiał z recyklingu, np opakowanie biodegradowalne. Przetwarzanie istniejących i wcześniej użytych surowców redukuje ilość odpadów i oszczędza zasoby naturalne potrzebne do ich produkcji.

Zrównoważonymi materiałami na opakowania są m.in.:

• papier z recyklingu
• plastik z recyklingu lub biodegradowalny
• mąka kukurydziana
• mieszanka grzybów i odpadów rolniczych
• bambus i trzcina cukrowa. 

Zrównoważone pakowanie

Obok produkcji i utylizacji warto też zadbać o ekologiczne praktyki podczas użytkowania. Unikanie nadmiaru opakowania to kwestia kluczowa. 

Jak to rozumieć? Wyobraź sobie torebkę herbaty zapakowaną w papierową saszetkę, która znajduje się w pudełku, a pudełko jest obleczone plastikową folią. O ile plastikowa folia na zewnątrz pudełka jest istotna, aby uchronić produkt przed wilgocią, to oddzielne opakowanie każdej torebki jest przykładem swoistego nadmiaru. 

Nadmiar opakowań przykłada się nie tylko do marnowania materiałów, ale także do zwiększenia wagi produktów. Im cięższe opakowanie, tym większy ślad węglowy wynikający z transportu. Skutkiem tego jest zwiększenie całkowitego wpływu środowiskowego produktu.

Jednak nie tylko lekkie opakowania są ekologiczne. Ich rozmiar również jest istotny. Do produkcji wielu małych opakowań zużywa się więcej materiału i energii niż na jeden większy odpowiednik.

Jeśli chodzi o plastik, to im mniejsze opakowanie, tym trudniejszy jest jego recykling. Dlatego zwłaszcza w przypadku małych produktów, jak np. ciastka, mniejszy ślad środowiskowy mają opakowania hurtowe niż te pojedyncze. 

Wśród najbardziej zrównoważonych opcji jest korzystanie z opakowań wielorazowego użytku. Z każdym kolejnym wykorzystaniem ślad środowiskowy takiego opakowania maleje. 

Wielokrotne wykorzystanie materiału także jest zrównoważone. Wspomniany wcześniej recykling umożliwia przetworzenie już istniejących tworzyw, zmniejsza ilość produkowanych odpadów, koszt środowiskowy produkcji opakowań oraz zaśmiecenie planety. 

Opakowanie papierowe czy bambusowe? 

Wiodące firmy już dawno wyszły naprzeciw potrzebie wprowadzenia ekologicznych opakowań.

Ograniczenie objętości i wagi jest jedną z najpopularniejszych praktyk. Dzięki temu jednorazowo można przetransportować większą ilość towarów, a zatem zmniejszyć ich jednostkowy ślad węglowy i wpływ środowiskowy.

Jednym z prekursorów tej praktyki jest Lenovo. Od 2008 roku firma korzysta z ekologicznych rozwiązań, takich jak pudełka z trzciny cukrowej i bambusa. Więcej na ten temat dowiesz się TUTAJ.

Bambus jest świetnym surowcem odnawialnym. Osiąga dojrzałość do zbioru w zaledwie 1-5 lat, a jego uprawa nie wymaga stosowania pestycydów obciążających planetę. Nowo wprowadzone pudełka są lżejsze niż ich papierowy odpowiednik, a ich specjalnie zaprojektowany kształt umożliwia transport większej ilości produktów na raz. 

Dzięki wprowadzeniu tych zmian Lenovo wyeliminowało z użytku 3100 ton opakowań, przy okazji zmniejszając emisję CO₂ z transportu o ponad 6,7%.

Inną ciekawą opcją są opakowania zwrotne. Praktyka ta została wprowadzona przez Lenovo w relacjach z dostawcami, z kolei Zalando, gigant odzieżowy, w drugiej połowie 2019 roku testował to rozwiązanie w kontaktach z klientami detalicznymi. 

Wdrożenie takiego rozwiązania wymaga współudziału klientów i na ten moment spotkało się ono z pozytywnym odzewem. Aż 83% Niemców i 67% Finów zadeklarowało chęć odesłania zużytych opakowań w celu zmniejszenia ilości produkowanych plastikowych śmieci. 

Rezygnacja z plastiku także ma wielu amatorów. Jednym z nich jest sklep meblowy Ikea. Stopniowo rezygnuje on ze styropianu na rzecz wypełniaczy z mieszanki grzybów i odpadów rolniczych. Plusami tego rozwiązania są eliminacja materiału trudnego do przetworzenia i wykorzystanie odpadów. Ponadto ułatwia to klientowi utylizację opakowania, które z łatwością można kompostować we własnym ogrodzie. 

Czy sięgniesz po ekologiczną opcję? 

Producent decyduje, jakie opakowania ma w ofercie, jednak to klient wybiera, które praktyki chce wspierać. Wybieraj mądrze i doceniaj proekologiczne działania producentów.